การปรับปรุงกระแสฮาร์มอนิกที่มีผลกระทบต่ออุปกรณ์ปรัปรุงค่าตัวประกอบกำลังไฟฟ้า
ศรัณฐ์ ฉลาดยิ่ง และ นัฐโชติ รักไทยเจริญชีพ ^*
สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า, คณะวิศวกรรมศาสตร์, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร

บทความนี้นำเสนอผลกระทบของการรบกวนฮาร์มอนิกที่มีต่อการปรับปรุงค่าตัวประกอบกำลังไฟฟ้าในระบบไฟฟ้ากำลัง โดยขั้นต้นได้นำเสนอนิยามของฮาร์มอนิก อุปกรณ์ที่ทำให้เกิดฮาร์มอนิกในระบบไฟฟ้ากำลัง ดัชนีชี้วัดฮาร์มอนิกต่างๆ รวมไปถึงผลของการปรับปรุงค่าตัวประกอบกำลังไฟฟ้าโดยการขนานตัวเก็บประจุไฟฟ้าเข้าสู่ระบบไฟฟ้ากำลังที่มีการรบกวนฮาร์มอนิก ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์เรโซแนนซ์แบบขนานขึ้นอันเนื่องมาจากการที่ค่าความต้านทานของตัวเก็บประจุไฟฟ้า และค่าความต้านทานของตัวเหนี่ยวนำใน หม้อแปลงไฟฟ้ามีค่าเท่ากันที่ความถี่ฮาร์มอนิก ทำให้เกิดการขยายตัวของแรงดัน และกระแสฮาร์มอนิกในปริมาณที่สูงมาก โดยแรงดัน และกระแสฮาร์มอนิกที่ขยายตัวนี้จะไหลไปยังตัวเก็บประจุไฟฟ้า ส่งผลให้เกิดความเสียหายกับตัวเก็บประจุไฟฟ้าตามมา การหลีกเลี่ยงความเสียหายของอุปกรณ์ที่เกิดขึ้นจากปรากฏการณ์เรโซแนนซ์แบบขนานที่ความถี่ฮาร์มอนิก สามารถทำได้โดยการติดตั้งรีแอกเตอร์อนุกรมเข้ากับตัวเก็บประจุไฟฟ้า ซึ่งรีแอกเตอร์จะช่วยย้ายตำแหน่งของเรโซแนนซ์แบบขนานจากฮาร์มอนิกลำดับที่มีนัยสำคัญมาอยู่ในลำดับของฮาร์มอนิกที่ไม่มีนัยสำคัญ และยังสามารถช่วยกรองกระแสฮาร์มอนิกออกจากระบบไฟฟ้ากำลังได้บางส่วนอีกด้วย แต่หากในระบบไฟฟ้ากำลังมีปริมาณฮาร์มอนิกที่สูงมากเกินประสิทธิภาพการกรองฮาร์มอนิกของรีแอกเตอร์แล้ว จะต้องมีการติดตั้งอุปกรณ์กรองกระแสฮาร์มอนิกเพิ่มเติม เพื่อกรองกระแสฮาร์มอนิกออกจากระบบไฟฟ้ากำลัง